Thuốc thiết yếu là gì? Các công bố khoa học về Thuốc thiết yếu

Tăng huyết áp (THA) tại Việt Nam đang có xu hướng gia tăng và trẻ hóa, là nguyên nhân chính của bệnh tim mạch, tử vong sớm và gánh nặng bệnh tật. Nghiên cứu thực trạng hoạt động phát hiện và quản lý điều trị THA năm 2021 tại tỉnh Cao Bằng với mục tiêu mô tả thực trạng và phân tích một số yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động phát hiện và quản lý điều trị (QLĐT) THA tại TYT. Nghiên cứu được áp dụng phương pháp mô tả cắt ngang, thu thập số liệu bằng bộ câu hỏi tự điền tại 161 TYT, phân tích số liệu bằng phần mềm SPSS.25 theo các chỉ số nghiên cứu. Kết quả, có 31% người trưởng thành đã được sàng lọc THA; TYT tổ chức các hình thức sàng lọc tại cộng đồng (19,8%), tổ chức chiến dịch (15,5%) và sàng lọc cơ hội đạt 90.1% TYT; Có 14,1% người THA được chẩn đoán, 6,9% được QLĐT và 4,2% đạt mục tiêu điều trị so với số mắc ước tính. Có 75,7% số TYT thực hiện QLĐT và 69,5% số TYT cấp thuốc dài ngày cho người bệnh THA; Cán bộ y tế được đào tạo QLĐT còn thấp, trung bình đạt 0,8 cán bộ/TYT; Chỉ có 27,3% TYT có đủ 2 nhóm và 3,1% TYT có đủ 3 nhóm thuốc thiết yếu điều trị THA.

Các thực hành quản lý tồn kho tốt tại các cơ sở y tế là một trong những khía cạnh quan trọng ảnh hưởng đến sự sẵn có của thuốc thiết yếu (EMs). Nghiên cứu này nhằm đánh giá sự sẵn có của EMs và thực hành quản lý tồn kho tại các trung tâm y tế (HCs) ở thành phố Adama, Ethiopia. Một nghiên cứu khảo sát cắt ngang dựa trên cơ sở được thực hiện tại sáu HCs ở thành phố Adama từ ngày 19 tháng 3 đến ngày 12 tháng 4 năm 2017. Bảng hỏi tự thực hiện và danh sách kiểm tra quan sát đã được sử dụng để thu thập thông tin định lượng. Mười một loại thuốc theo dõi (TDs) được chọn bởi Bộ Y tế Liên bang và đưa vào danh sách TD của các HCs đã được sử dụng để đánh giá sự sẵn có của EMs tại thời điểm khảo sát; và trong vòng 12 tháng qua. Dữ liệu đã được nhập vào và phân tích bằng phần mềm SPSS phiên bản 21. Độ chính xác của việc lưu giữ hồ sơ đã được đánh giá bằng cách sử dụng các chỉ số của công cụ đánh giá quản lý tồn kho (IMAT). Năm HCs có danh sách thuốc thiết yếu và việc cung cấp thuốc được thực hiện theo danh sách này. Trong số sáu HCs, bốn cơ sở đã cung cấp EMs từ cả cơ quan quỹ và cung ứng dược phẩm (PFSA) của Ethiopia và các nhà cung cấp tư nhân. Tình trạng kho của PFSA và vận chuyển là những khó khăn lớn trong quá trình cung cấp. Sự sẵn có trung bình tổng thể của TDs vào ngày khảo sát là 76,3%. Thời gian tồn kho trung bình cho TDs trong 12 tháng qua từ mỗi HC là 40,6 ngày. Trong số các TD được đánh giá tại các HCs, muối bù nước đường uống đã bị thiếu trong 144 ngày trong khi paracetamol chỉ bị thiếu trong 1,4 ngày. Sự chênh lệch của TDs giữa số đếm vật lý và trên thẻ kho trong trường hợp số tồn kho vật lý ít hơn số dư trên thẻ kho dao động từ 0 đến 33,3%. Sự sẵn có của EMs là thấp và cũng có thực hành quản lý tồn kho kém tại một số HCs trong thời gian nghiên cứu.

Trong khuôn khổ lý thuyết giải pháp cho các trò chơi lợi ích có thể chuyển nhượng và hợp tác, Hamiache đã định nghĩa giá trị Shapley nổi tiếng như là giải pháp duy nhất tại một điểm xác minh thuộc tính trò chơi không thiết yếu, tính liên tục và độ nhất quán liên quan. Mục đích của bài báo này là mở rộng định nghĩa của Hamiache tới lớp các giá trị hiệu quả, đối xứng và tuyến tính, trong đó giá trị Shapley là đại diện quan trọng nhất. Đối với lớp giá trị mở rộng này, các mối quan hệ rõ ràng với giá trị Shapley được khai thác nhằm định nghĩa các giá trị như vậy tham chiếu đến thuộc tính trò chơi không thiết yếu được điều chỉnh một chút, tính liên tục và độ nhất quán liên quan tương tự. Đây là định lý yêu cầu rằng các giải pháp của trò chơi ban đầu và trò chơi liên quan của nó (với cùng tập hợp người chơi, nhưng có hàm đặc trưng khác) phải trùng khớp.

Đặt vấn đề: Trong danh mục thuốc thiết yếu theo TT19/2018/TT-BYT, quy định thuốc thiết yếu luôn có hoạt chất đi kèm với dạng bào chế cụ thể. Nghiên cứu đánh giá tính đáp ứng hoạt chất - dạng bào chế (HC - DBC) của các thuốc đang lưu hành so với danh mục thuốc thiết yếu dựa trên các số đăng ký thuốc được cấp trong giai đoạn 2015-2019. Mục tiêu nghiên cứu: Phân tích tính đáp ứng về HC - DBC của các thuốc được cấp số đăng ký (SĐK) với danh mục thuốc thiết yếu tại Việt Nam giai đoạn 2015 –2019. Phương pháp nghiên cứu: Mô tả cắt ngang, hồi cứu dữ liệu cấp SĐK lưu hành của thuốc hóa dược, thuốc dược liệu, vắc xin và sinh phẩm. Kết quả: Có 4 trên 29 nhóm thuốc điều trị có số lượng HC-DBC có SĐK toàn giai đoạn đạt tỷ lệ 100%. Có tổng cộng 565 HC – DBC, mỗi HC – DBC trung bình có đến 19.59 SĐK. Số lượng HC - DBC của thuốc trong nước đáp ứng cao hơn thuốc nước ngoài. Hiện vẫn còn khoảng 311-339 HC-DBC không có SĐK, chiếm tỷ lệ cao nhất theo mức độ đăng ký. Paracetamol dạng viên là dạng HC – DBC có số lượng SĐK cao nhất trong giai đoạn 2015 -2019. Kết luận: Các thuốc đã đăng ký và đang lưu hành ở Việt Nam giai đoạn 2015 – 2019 đã phần nào đáp ứng về mặt HC – DBC đối với 29 nhóm dược lý trong danh mục thuốc thiết yếu.

Trong tình trạng suy giảm miễn dịch nặng nề hoặc điều trị bằng các thuốc sinh học đặc hiệu, virut polyomavirus JC ở người (JCPyV) có thể gây ra một nhiễm trùng lytic ở oligodendrocyte, dẫn đến bệnh não đa trọng thương (PML). Ngoài AIDS, điều kiện gây thuận lợi phổ biến nhất, một số thuốc sinh học đã liên quan đến sự phát triển của PML, chẳng hạn như natalizumab, fingolimod và dimethyl fumarate, những thuốc này đã được chứng minh làm tăng nguy cơ PML trong quần thể bệnh nhân đa xơ cứng (MS). Vùng kiểm soát không mã hóa của JCPyV (NCCR) có thể tồn tại dưới hai hình thức khác nhau: một dạng có độc tính thần kinh và có khả năng gây bệnh và một dạng tồn tại không có khả năng gây bệnh. Các hình thức có độc tính thần kinh chứa một NCCR đã được tái sắp xếp và thường được tìm thấy trong dịch não tủy, não hoặc máu của bệnh nhân PML. Chúng tôi đã tiến hành giải trình tự và xem xét kỹ càng NCCR của JCPyV từ các mẫu phân lập được phát hiện trong dịch não tủy của bốn bệnh nhân PML mới được chẩn đoán: hai bệnh nhân dương tính với HIV và hai bệnh nhân âm tính với HIV mắc đa xơ cứng. Các tái sắp xếp NCCR phức tạp hơn đã được quan sát ở hai bệnh nhân dương tính với HIV so với hai bệnh nhân âm tính với HIV mắc PML. Việc so sánh giữa các bệnh nhân MS dương tính với HIV và âm tính với HIV đã cho phép chúng tôi chứng minh sự hiện diện của một mẫu tái sắp xếp NCCR chung của JCPyV, được đặc trưng bởi việc mất khối D, điều này có thể là một trong những sự tái sắp xếp ban đầu của NCCR JCPyV cần thiết cho sự phát triển của PML.

Thuốc thiết yếu là những loại thuốc đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe ưu tiên của dân số và góp phần vào việc vận hành các hệ thống y tế. Mặc dù nhiều quốc gia đã xây dựng danh sách thuốc thiết yếu, nhưng gần một nửa dân số toàn cầu vẫn thiếu khả năng tiếp cận thường xuyên với thuốc thiết yếu. Nghiên cứu về việc khởi xướng Chính sách Thuốc Thiết yếu Quốc gia tại các bệnh viện thứ cấp và thứ ba của Trung Quốc còn hạn chế, và ảnh hưởng lâu dài đến khả năng tiếp cận sau cải cách vẫn chưa được biết đến. Mục tiêu của nghiên cứu này là điều tra khả năng tiếp cận thuốc thiết yếu tại các bệnh viện thứ cấp và thứ ba ở Trung Quốc đại lục. Dữ liệu về khả năng tiếp cận 30 loại thuốc thiết yếu từ Danh sách Thuốc Thiết yếu Quốc gia của Trung Quốc đã được thu thập từ cơ sở dữ liệu Thông tin Kinh tế Dược phẩm Trung Quốc, bao gồm 396 bệnh viện thứ cấp và 763 bệnh viện thứ ba. Chúng tôi đã cải tiến phương pháp tiêu chuẩn do Tổ chức Y tế Thế giới và Health Action International phát triển để đo lường khả năng cung ứng, tỉ lệ giá trung bình (MPR) và tỷ lệ chi phí thuốc thảm khốc (CDE). Năm loại thuốc thiết yếu có tỷ lệ khả năng cung ứng > 50% và khả năng cung ứng trên toàn quốc giữ ổn định; khả năng cung ứng thuốc ở các khu vực miền Đông của Trung Quốc cao hơn đáng kể so với các khu vực miền Trung và miền Tây. MPR trung bình của 30 loại thuốc trên toàn quốc giữ ổn định ở mức khoảng 5; MPR của thuốc ở các khu vực miền Đông cao hơn đáng kể so với các khu vực miền Trung và miền Tây và tỉ lệ MPR của thương hiệu sáng chế so với thuốc generic đã tăng từ 3.66 lên 6.32 trong thời gian khảo sát. Tỷ lệ CDE do thuốc thiết yếu gây ra đã giảm từ năm 2011 đến 2014; thuốc thương hiệu có khả năng gây CDE nhiều hơn so với thuốc generic và bệnh nhân nông thôn có xu hướng rơi vào CDE cao hơn. Sau khi thực hiện Chính sách Thuốc Thiết yếu Quốc gia, MPR của thuốc thiết yếu đã được kiểm soát tốt và trở nên dễ tiếp cận hơn trong bối cảnh khả năng cung ứng ổn định. Điều này đã làm nổi bật những vấn đề liên quan đến sự chênh lệch vùng miền và bất bình đẳng giữa khu vực nông thôn và thành phố trong việc cung cấp thuốc thiết yếu, và cần có các cơ chế bền vững để làm sâu sắc hơn Chính sách Thuốc Thiết yếu Quốc gia tại Trung Quốc đại lục.

Đặt vấn đề: Với tầm quan trọng của thuốc thiết yếu đối với chăm sóc sức khỏe toàn dân và sự gia tăng số lượng số đăng ký (SĐK) thuốc tại Việt Nam, việc đối sánh danh mục hoạt chất (HC) của thuốc được cấp SĐK và thuốc thiết yếu là vô cùng cần thiết. Mục tiêu: Đối sánh danh mục HC của thuốc được cấp SĐK và thuốc thiết yếu tại Việt Nam giai đoạn 2015-2019. Phương pháp: Mô tả cắt ngang, hồi cứu dữ liệu cấp SĐK lưu hành của thuốc hóa dược, thuốc dược liệu, vắc xin và sinh phẩm giai đoạn 2015-2019 và so sánh với Danh mục thuốc thiết yếu do Bộ Y tế ban hành theo Thông tư 19/2018/TT-BYT. Kết quả: Có 6/29 nhóm thuốc điều trị đạt 100% hoạt chất có SĐK toàn giai đoạn nghiên cứu, các nhóm còn lại có tỷ lệ hoạt chất có SĐK dao động từ 37.5 - 91.7%. Số lượng SĐK bình quân trên HC có SĐK cao hơn ở thuốc trong nước (dao động từ 7.5 đến 9.8) so với thuốc nước ngoài (dao động từ 2.7 đến 4.0). Theo số lượng SĐK, có đến 103 HC không có SĐK (chiếm tỷ lệ 21.4%) trong khi 128 HC có trên 20 SĐK (chiếm tỷ lệ 26.6%). Kết luận: Các chính sách hỗ trợ nghiên cứu và sản xuất các HC chưa có SĐK cần được thúc đẩy nhằm đáp ứng danh mục thuốc thiết yếu tại Việt Nam.

Đặt vấn đề: Thuốc thiết yếu đóng vai trò quan trọng trong công tác chăm sóc sức khỏe toàn dân nên tình trạng thiếu hụt thuốc thiết yếu đã trở thành một vấn đề nghiêm trọng tại các quốc gia trên thế giới. Nghiên cứu được thực hiện nhằm khảo sát thực trạng thuốc thiết yếu được cấp số đăng ký (SĐK) tại Việt Nam, qua đó đánh giá mức độ đáp ứng của chúng trong việc chữa trị và phòng ngừa bệnh tật giai đoạn 2019-2021. Mục tiêu: Khảo sát thực trạng đăng ký thuốc với danh mục thuốc thiết yếu tại Việt Nam giai đoạn 2019 – 2021. Phương pháp: Mô tả cắt ngang, hồi cứu dữ liệu cấp số đăng ký lưu hành của thuốc hóa dược, thuốc dược liệu, vắc xin và sinh phẩm và đối sánh với danh mục thuốc thiết yếu giai đoạn 2019 – 2021. Kết quả: Phần lớn nhóm các nhóm điều trị có thuốc được cấp SĐK đều có số lượng giảm mạnh qua từng năm với số HC được cấp SĐK theo nhóm điều trị đáp ứng từ 55.1% (năm 2019) đến 36.8% (năm 2021) và tỷ lệ HC-DBC được cấp SĐK từ năm 2019 đến năm 2021 đáp ứng từ 40.7% còn 26.2% với danh mục thuốc thiết yếu. Số lượng HC và HC-DBC của thuốc có SĐK trong nước luôn cao hơn thuốc có SĐK nước ngoài nhưng cũng có xu hướng giảm trong cả giai đoạn nghiên cứu. Số lượng HC và HC-DBC không có SĐK chiếm tỷ trọng lớn (>50%) so với nhóm thuốc có 1-10 SĐK và nhóm có >10 SĐK. Kết luận: Mức độ đáp ứng của HC và HC-DBC với danh mục thuốc thiết yếu tại Việt Nam giảm qua từng năm trong cả giai đoạn 2019 – 2021.